Wol info
De eigenschappen van wol
in willekeurige volgorde, op een rij:
- Elastisch.
- Groot vocht opnemend vermogen.
- Hoge isolatiewaarde.
- Grote vormvastheid.
- Vuil afstotend.
- Slechte wasbaarheid.
- Irriterend/jeukend.
- Anti bacterieel/anti schimmel.
Waar komen deze eigenschappen vandaan?
Deze eigenschappen worden veroorzaakt door de wolstructuur. Hoe de wolstructuur en deze eigenschappen met elkaar samenhangen wordt hieronder duidelijk gemaakt.
Schubben:
De wolhaar is opgebouwd uit verschillende lagen die samen zorgen voor de warmteregulerende eigenschappen, het vochttranssport, de veerkracht en de sterkte van de haar. De buitenste laag van de haren is geschubd. Vocht kan tussen deze schubben door eenvoudig in en uit de haarvezel trekken. Hieraan dankt de wol zijn enorm grote vochtopnemende vermogen (tot 40% van zijn eigen gewicht). Drogen gaat goed onder invloed van (lichaams-)warmte.
De schubben grijpen in elkaar onder invloed van mechanische belasting, snelle temperatuurswisselingen en zeep. Dit heet vervilten. Voor kleding, dekens en dekbedden is het niet gewenst dat de wol vervilt. De isolatiewaarde wordt dan aanzienlijk minder. Om vervilten te voorkomen kan de wol beter niet machinaal gewassen worden.
Kroezing en haardikte:
Wol kan afkomstig zijn van alle mogelijke diersoorten en is niet voorbehouden aan het schaap. Wat voor alle wolsoorten wel opgaat is de structuur en de samenstelling. Deze bepalen voor een groot deel de wol-eigenschappen. In tegenstelling tot een haar heeft wol schubben (zie hierboven) en is wol gekroest. Het heeft tot 20 bochten per inch. Doordat hier veel stilstaande lucht in gevangen zit, is wol een goede temperatuur isolator. Wol beschermt zowel tegen hitte als tegen koude!
Afhankelijk van welk soort dier of ras de wol komt en van welk deel van het betreffende dier, variëren wolvezels in dikte tussen de 10 micron en de 40 micron. Hoe dunner de vezels, hoe soepeler en hoe minder irritatie/jeuk de wolvezel geeft. Bij de meeste mensen wordt wol dunner dan 28 micrometer als niet irriterend ervaren.
Zoals aangegeven blijft de lucht stilstaan in de bochten van de wolvezel. Bij dunne wolvezels is de vezeldichtheid groter, waardoor de lucht nog beter vasthouden wordt. Grovere vezels zullen een dikkere laag nodig hebben om dezelfde mate van isoleren te krijgen. De luchtlaag ademt meer en staat minder stil bij dezelfde dikte vulmateriaal.
Wolvet:
Het huidvet op de wolhaar heet lanoline. Het grootste deel van dit vet wordt uit de wol gewassen en wordt dan toegepast in de cosmetica industrie of als basis voor zalfjes. Positieve eigenschap van dit wolvet is dat het wol vuilafstotend maakt. Daardoor is het veelal voldoende om een wollen trui, jas of deken buiten (in de bij voorkeur vochtige lucht) uit te hangen. De meeste verontreiniging valt dan vanzelf van de wol.
Het wolvet helpt mee in het soepel blijven van de wolvezel. Andere positieve eigenschappen van het wolvet zijn een anti-bacteriële en anti-schimmel werking.
Chemische samenstelling wol:
Wol is net als haar, nagels, veren en klauwen opgebouwd uit het eiwit Keratine. Keratine bindt vocht en past zich aan aan het klimaat van de omgeving. Hierdoor is wol een prettige stof zowel bij warmte als bij koude.
De keratine is erg vormvast. Een wolvezel zal zijn oorspronkelijke vorm weer aannemen nadat deze geplet is geweest. De mogelijkheden om stilstaande lucht vast te houden worden dan ook weer hersteld.
De combinatie van stilstaande lucht en de warmteregulerende eigenschappen van het wol-eiwit maken dat de warmte en de koude niet verder dan tot 1,5 cm diepte in de vacht doordringt. Vooral deze warmte isolerende en regulerende eigenschappen van wol komen goed van pas bij een dekbed.
Conclusie:
Wol is een prachtig natuurproduct wat zijn prima warmte en vochtregulerende eigenschappen ruimschoots heeft bewezen. Onze wol wordt op een bijzonder diervriendelijke manier gewonnen en ook na gebruik is wol niet belastend voor het milieu.