Kieshulp
We bespreken hier de productie van wollen dekbedden: We beschrijven hoe een wollen dekbed gemaakt wordt en gaan daarbij uit van gewone schapenwol. De productie van edelharen dekbedden wijkt niet écht af, maar de wijze waarop de edelharen gewonnen worden is veelal wel anders.
In de pagina’s over tijkstoffen en dekbedopbouw gaan we verder in op specifiek die onderwerpen betreffende een wollendekbed.
Schaapscheren
Schapen worden elk jaar in het voorjaar/begin zomer geschoren. Worden schapen niet geschoren, dan valt het haar in de loop van het voorjaar/zomer uit. Een ervaren scheerder kan tot ongeveer 150 schapen per dag scheren. Na het scheren blijft ca. 1-2 centimeter wol staan. Na het scheren wordt de vacht verpakt in balen. Zo’n baal weegt ca. 150-170 kg.
Reinigen
De wol die van een schaap afkomt is vervuild met vet, gras en andere plantaardige resten. Door de wol te wassen, wordt het vuil verwijderd. Bij voorkeur wordt hierbij een biologisch afbreekbaar reinigingsmiddel gebruikt die de wolvezels niet aantast en het wolvet niet volledig verwijdert. Vervolgens wordt de wol gedroogd.
Van nature bevat wol lanoline. Dit is een grondstof die onder andere in cosmetica gebruikt wordt, maar wol ook zijn natuurlijke zelfreinigende eigenschappen geeft. Daardoor is het voor bijv. wollen dekens vaak voldoende deze in de (vochtige/mistige) buitenlucht uit te hangen. De vervuiling laat dan los van de vezels en wordt weer heerlijk fris.
Kaarden
Vervolgens wordt de wol gekaard. Daarbij worden de vezels ontward en verdwijnt de laatste vervuiling uit de wol. Op de afbeeldingen hieronder het principe van kaarden. Zoals te zien is, wordt dit gedaan met een ‘bord’ met spijkers/naalden.
(Boven: Afbeeldingen van handmatig kaarden. Onder: Afbeeldingen van machinale kaard machines (links thuisgebruik, rechts fabrieksgebruik))
Machinaal gebeurt dit met een snel ronddraaiende cilinders voorzien van stalen naalden die langs elkaar heen draaien. Van de kaartmachine komt dan een heel dun laagje wolvezels. Door meerdere van deze lagen op elkaar te leggen ontstaat een dikker gekaard vliesje.
Dekbedvulling
Losgekaard
In principe is het ontstane gekaarde vlies zo al geschikt om in een dekbed te verwerken. De enige manier waarop dat kan met dit verder ‘losse’ vlies is door de geproduceerde vlieslaag gelijk tussen twee lagen stof op te vangen en deze dan in lijn met de kaardmachine en vliesleggers te doorstikken.
Vernadeld vlies
Veelal volgt er nog een bewerking om de wolvezels meer samenhang te geven en daarmee de levensduur van het dekbed te verlengen. In de meeste gevallen zal gekozen worden voor vernadelen van de wol. Daarbij worden naalden door de wol geprikt om een deel van de wolvezels ‘rechtop’ te zetten, die zo de losse horizontale wolvlieslagen wat meer bij elkaar houden. Ook hier wordt het vlies vervolgens ingepakt in de tijkstof en doorstikt.
Het promofilmpje van Texelwool (waar ook de op deze site aangeboden Texeler multikeus dekbedden gemaakt worden) verduidelijkt bovenstaande proces incl. het vernadelen van de wol.
Gebonden vlies
Wanneer er bij de laatste keer kaarden/kammen behalve wol bindvezel wordt meegekaard, krijg je echt wolvlies. Na het leggen van het vlies op de gewenste dikte wordt het losse vlies door een oven geleid. De bindvezel smelt en loopt door naar knooppunten van wolvezels. Wanneer het vlies is afgekoeld, zijn de wolvezels op die punten aan elkaar gebonden. Dit vlies heeft voldoende samenhang om tot rollen gewikkeld te worden, waarna het bij een stepbedrijf/confectieatelier verder verwerkt kan worden tot een dekbed.
Dit gebonden vlies gebruiken wij in onze eigen merk collectie. We gebruiken als bindvezel PLA (PolyLactid) vezels welke gemaakt zijn van maisolie. Daardoor blijft het een 100% natuurlijk en biologisch afbreekbaar product.
Voor meer informatie over hoe een dekbed wordt afgewerkt: zie de pagina over dekbedopbouw